Günümüzde birçok kişi internet üzerinden alışveriş yapmaktadır. Bu alışveriş türünün birçok kullanıcıyı cezbetmesinden dolayı her geçen gün bu rakama yeni müşteriler eklenmektedir. İnternet alışverişlerinin, doğru yapıldığı sürece müşterisine oldukça faydası vardır fakat buradaki en önemli faktör ise istenilen ürünü güvenilir site ve doğru satıcıdan satın almaktır. Bu yazımda sizlere, tüm yönleriyle internetten güvenli alışveriş nasıl yapılır detaylı bir şekilde anlatıyor olacağım.
İlk olarak, internet alışverişlerinin günümüzde nasıl oldukça popüler bir pazar haline geldiğinden bahsetmek istiyorum. Biz insanoğlu yaratılışımızdan ötürü biraz kolaya düşkün bir varlığız. İşte tam bu nokta internet alışverişlerinin günümüzde oldukça yaygın hale geldiğini en iyi şekilde açıklıyor. Bu duruma ek olarak başka nedenler de sayabiliriz. İnternet alışverişlerinin mağazalardan daha çok çeşit barındırması ve bu çeşitlere evimizdeki herhangi bir cihazdan kolayca ulaşabilmemiz başka bir neden olarak karşımıza çıkmaktadır.
İnternetten güvenli alışveriş konusu birçok perspektiften ele alınabilmektedir. Buradaki en önemli nokta alacağınız ürünü iyi şekilde tanımaktır. Bilinçli bir tüketici ürünün kutusunu açtığında karşısına ne çıkacağını çok iyi bilmelidir. Bu yazıyı dikkatli şekilde okuduğunuzda, hangi siteden alışveriş yapmanız gerektiği hakkında daha kolay tercih yapabilirsiniz.
1) Mümkün olduğu sürece alışverişlerinizi güvenilir ağ bağlantılarında yapın.
Günümüzde Wi-Fi bağlantısı kafeler, okullar hatta toplu taşıma araçları gibi birçok yaşam alanlarında erişime açıktır fakat unutmayın dijital dünyada ücretsiz olan her şey çeşitli potansiyel tehlikeler barındırmaktadır. Siz hiçbir şeyden habersiz alışverişinizi yaparken bilgisayar korsanları ağa sızıp şifre, kart ve kimlik bilgilerinizi ele geçirebilir.
2) Alışverişlerinizi güvenilir sitelerden yapmaya özen gösterin.
Günümüzde birçok kurumsal firma online web mağazası bulundurmaktadır. Örnek verecek olursak Boyner, Teknosa, Nike, Zara gibi büyük markaların sitelerinden yapılan alışverişlerde güvenlik açısından herhangi bir sorun oluşmayacaktır. Kurumsal markaların dışında hem yerel olarak hem de global olarak birçok online alışveriş siteleri bulunmaktadır. Yerel olarak Hepsiburada, Gittigidiyor, n11, Trendyol, Global olarak Amazon, Aliexpress, Alibaba gibi siteler öne çıkmaktadır. Unutmayın aradığınız ürün büyük firmaların elinde bulunmuyorsa diğer küçük websitelerin stoklarında bulunma olasılığı çok azdır.
3) Alışveriş yapacağınız sitenin SSL sertifikası olup olmadığını kontrol edin.
SSL sertifikaları site adreslerinin doğruluğunu kontrol eden, iki nokta arasındaki veri iletişimini şifreli kanal üzerinden yaparak güvenli bir şekilde iletilmesini sağlayan bir üründür. Online siteler bu sertifikayı edinerek kimlik bilgileri, kart bilgileri gibi değerli verileri siteye gönderirken şifrelenmiş şekilde siteye iletilmesini sağlarlar.
4) Kurumsal online sitelerde 3. Taraf satıcıdan alışveriş yapılacaksa dikkatli olunmalı.
Büyük firmalar bazı ürünleri 3. Taraf satıcılarla anlaşarak siteleri üzerinden satmaktadır. Bu durumda ürün firmanın deposundan değil satıcının deposundan direkt size kargolanmaktadır. Bu gibi durumlarda satıcının profili, sattığı ürünler, aldığı beğeni ve yorumlar dikkatli bir biçimde incelenmelidir.
5) Popüler olmayan siteden alışveriş yapılırken firmanın müşteri hizmetlerinin olup olmadığını kontrol edin.
Her firma websitesinde kurumsal kimliğini ve iletişim bilgilerini barındırmaktadır. Aklınıza takılan herhangi bir soru için karşı taraftan muhatap bulabilmek için mutlaka iletişim bilgilerini kontrol etmeniz gerekmektedir.
6) Yurt Dışı Alışverişlerde gümrük vergisinden muafiyet limiti 22 Euro’dur.
Artık 22 Euro ile 1500 Euro arasındaki Avrupa Birliği üye ülkelerinden gelen ürünler için %18, diğer ülkelerden gelenler ürünler için %20 vergi uygulanacaktır. Geçtiğimiz yıllarda bu limit 150 Euro olarak belirlenmişti fakat yurt dışından yapılan alışverişlerin birçoğu 75 Euro’nun altında olduğu için bu tutar azaltıldı. Ardından geçtiğimiz yıl 30 Euro, Nisan 2018 de ise 22 Euro olarak güncellendi.
Gümrük vergisi hesaplanırken kargo ücreti dahil edilmemektedir. Örnek olarak 18 Euro ürün + 10 Euro kargo bedeli toplam 28 Euro ödediniz. Ürünün gümrüğe takılacağını düşünebilirsiniz fakat gümrük vergisi alınırken sizin ürüne ödediğiniz tutar dikkate alınmaktadır. Amazon.com ‘dan yapılan alışverişlerde ürün gümrüğe takılacaksa vergi tutarı alışveriş sırasında hesaplanıp kartınızdan çekilmektedir. Böylece ürün Türkiye’ye geldiğinde herhangi bir duraksama yaşamadan sahibine teslim edilmektedir.
7) Yurt dışından satın alacağımız ürünün ülkemize dışarıdan sokulması yasak olan ürünler listesinde olup olmadığı kontrol edilmeli.
Bazı ürünler gümrük vergisinden muaf olsa bile ülkemize online alışveriş yoluyla dışarıdan sokulmasına izin verilmemektedir.
- Elektronik Sigara ve Nargile
- Alkol
- Sporcu gıdaları (Protein tozu, Karbonhidrat)
- Herhangi parfüm ve kozmetik ürünler
- Cep Telefonu
- Sim kart takılabilen her türlü elektronik cihaz
- İlaç
- Çakı, bıçak gibi kesici aletler
- Televizyon
gibi ürünler gümrükten geri çevrilerek geldiği ülkelere geri gönderilmektedir.
8) Amazon, Aliexpress, Alibaba gibi uluslararası gönderim yapan sitelerden alışveriş yaparken ürünü sepete eklemeden önce Türkiye’ye gönderimi olup olmadığına bakın.
Amazon, Aliexpress, Alibaba gibi sitelerde bulunan birçok ürün ülkemize gönderilmektedir fakat bu sitelerde bulunan bazı yerel satıcılar yurt dışına gönderim yapmamaktadır.
9) İnternette hiçbir ürün piyasa altındaki fiyatında satılamaz.
İnternetteki ürünlerin, mağazalardaki satış fiyatlarından uygun olduğunun hepimiz farkına varmışızdır. İnternet sitesi işletmek mağaza işletmekten daha ekonomik olduğu için satıcılar bu aradaki gider kalemlerini ürünlerine yansıtmadığından ürünler daha uygun fiyatlarla karşımıza çıkmaktadır. Fakat bir ürün asla hiçbir yerde piyasa altındaki fiyatta satılmamaktadır. Örnek verecek olursam Portekiz Milli Takımı’nın 2018 Dünya Kupası forması futbol federasyonun online mağazasında 85 Euro’ya satılmaktadır. Aynı forma http://www.soccerportugalonline.com/ adlı websitede 37 Euro’ya satılmaktadır. Bir ürün kendi üreticisinden daha ucuz olarak başka bir yerde satılamayacağından, 2. siteden verilen siparişlerde orjinal forma gelme olasılığı neredeyse sıfırdır.
10) Ödeme yaparken sanal kart kullanın.
Sanal kart, talebiniz doğrultusunda bankanız tarafından oluşturulan bir kredi kartıdır. Bu kart internet alışverişlerinde kullanmanız için oluşturulur. Banka size kredi kartı numarasını, son kullanma tarihi gibi bilgileri gönderir böylece alışveriş yaparken bu kartın içine ödeyeceğiniz miktarı göndererek güvenli ödeme yapabilirsiniz. Sanal kartı kredi kartından ayıran en önemli özellik, fiziksel bir kart olmadığı için internet haricinde kullanılamamasıdır. Sanal kart limiti tamamen size bağlıdır. Siz bir limit oluşturmadığınız müddetçe kartınızın limiti sıfır olacaktır. Böylelikle sanal kartınızın bilgilerinizin çalınması durumda bile sizi kötü yönde etkileyecek bir durum olmayacaktır.
11) Banka hesabı olmayanlar ve 18 yaşından küçük olanlar için sanal kart işlevi gören ödeme yöntemleri tercih edilmeli.
Günümüzde birçok öğrenci bilgisayar ve mobil cihazlar başında oyun oynamaktadır. Bu öğrenciler Steam, App Store ve Google Play gibi mağazalardan alışveriş yapmak isteseler bile ödeme yapacak imkanları bulunmamaktadır. İlköğretim ve lise düzeyine giden öğrenciler doğal olarak kredi kartına sahip olamayacağı için bankadan sanal kart talep etme fırsatı olamayacaktır. Bu durumda İninal kart gibi fiziksel ön ödemeli kartlar öne çıkmaktadır. Bu kartla tıpkı akbil gibi içine yüklenen para kadar harcama yapılabilmektedir. Sanal karttan farklı olarak eğer içinde para mevcutsa mağazalardaki pos makinelerinde de kullanılabilmektedir.
12) Sanal Kart kullanılmayan durumlarda 3D Secure ödeme yöntemi tercih edilmeli.
3D Secure, kredi ve banka kartı ile yapılan alışverişlerde güvenliğin arttırılması için geliştirilmiş bir güvenlik prosedürüdür. 3D Secure sahtekarlığa karşı önlem alır. 3D Secure ile yapılan ödemelerde kullanıcı ekranında, özel bir 3D işlem ekranı açılır ve 3D Secure’ ye açık olan kartın bağlı olduğu cep telefonuna tek kullanımlık şifre gelir. Müşteri şifreyi açılan ekrandaki kutucuğa girerek işlemi onaylar. Bu işlem için kartın 3D Secure ile ödemeye açık olması gerekmektedir. Bu hizmet, internet bankacılığı aracılığıyla veya bankanın müşteri hizmetlerini arayarak aktif hale getirilebilir. 3D Secure, çalıntı bir kredi kartı ile yapılacak alışverişleri rahatlıkla önler. Fiziksel kart bilgilerinizin çalınması halinde bile çalan kişinin telefonuna 3D Secure onay mesajı gitmeyeceğinden kartınızı internet alışverişlerinde kullanamayacaktır.
13) Sipariş ver butonuna basmadan önce ekranda bulunan maddelerin hangisine onay verildiğine dikkat edilmeli.
Birçok insan ödeme sırasında ekrandaki maddeleri ve kullanıcı sözleşmelerini okumadan onaylamaktadır. Bunların içerisinde bazen kredi kartı bilgilerinizi internette çeşitli şekilde barındırma maddeleri de bulunmaktadır. Eğer bu gibi maddeleri okumadan onaylarsanız bilgileriniz farkında bile olmadan internet ortamında depolanacak ve bu sistemlerdeki herhangi bir güvenlik açığında erişilebilir hale gelecektir.
14) Alışveriş yaptığınız sitenin ürünleri kargoladıktan sonra kargo takip numarası verip vermediğini kontrol edin.
Kargo firmalarında yapılacak her işlem takip numarası üzerinden gerçekleştirilmektedir. Ürünün ne zaman elinize ulaşacağı, o anda nerede olduğu gibi bilgilere taşıyıcı firmanın sitesinden takip numarası aracılığıyla bakılabilmektedir. Birçok firma siparişler kargoya verildiğinde hem sms aracılığıyla hem de mail yoluyla müşterisine takip numarasını ulaştırmaktadır. Yurt dışı alışverişlerinde taşıyıcı kargo firması ve takip numarası daha da önem kazanmaktadır. Ürünün gümrüğe takılma durumda takip numarası aracılığıyla firma ile devamlı iletişim halinde olacaksınız.
Her ürünü kendi taşıyıcı kargo firmasının sitesinden takip etmek daha sağlıklı bilgiler edinmemize yardımcı olacaktır fakat bazı durumlarda https://www.trackingmore.com/ ve https://www.17track.net/tr gibi siteler bizlere yardımcı olacaktır.
Bilgilerim ve tecrübelerim doğrultusunda bir yazı hazırlamaya çalıştım. Yaptığınız alışverişlerde bahsettiğim yöntemleri uyguladığınız sürece herhangi bir güvenlik sorunu yaşamanız en düşük risk seviyesinde olacaktır.
